در خلال پیشروی بیماری، پروتئین در مغز انباشته شده و ساختاری را تشکیل می‌دهند که به آن‌ها «پلاک» گفته می‌شود. این پلاک‌ها باعث می‌شود که ارتباط بین سلول‌های عصبی قطع شده و در نهایت این سلول‌های عصبی مرده و بافت مغز از بین برود. برخی از مواد شیمیایی مهم مغز در بیماران مبتلا به آلزایمر کاهش می‌یابد. این انتقال‌دهنده‌های شیمیایی پیام، به انتقال سیگنال‌های اطراف مغز کمک می‌کنند. وقتی که این مواد در مغز کاهش می‌یابند، سیگنال‌ها به درستی منتقل نمی‌شوند. بیماری آلزایمر می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی فرد تأثیر گذارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
توانایی‌های شناختی و عملکردی:
توانایی فرد در فهم، تفکر، یادآوردن و ارتباط از این بیماری تأثیر می‌پذیرد.
احساسات و خلق‌وخو: فرد ممکن است بی‌انگیزه شده و تمایلی برای انجام عادات و کارهای مورد علاقه خود نداشته باشد.
رفتار: فرد ممکن است واکنش‌هایی داشته باشد که با ویژگی‌های شخصیتی او تطابق نداشته باشد.
توانایی‌های فیزیکی:
این بیماری بر توانایی‌های حرکتی و هماهنگی‌های فرد اثر می‌گذارد. این تأثیرات باعث می‌شود که فرد قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود نباشد.
بیماری آلزایمر اگر در سنین زیر 65 سالگی اتفاق بیفتد به عنوان حمله زودهنگام آلزایمر شناخته می‌شود. ابتلای زودهنگام به آلزایمر غالباً در سنین 40 و 50 سالگی اتفاق می‌افتد؛ اما شنیده نشده که این بیماری برای افرادی که در دهه 30 زندگی خود هستند اتفاق افتاده باشد. افراد معدودی دچار حمله زود هنگام بیماری آلزایمر که یکی از شایع‌ترین انواع این بیماری بوده و ربطی به عوامل ژنتیکی ندارد می‌شوند.
علل ابتلا به آلزایمر
دلیل اصلی ابتلا به بیماری آلزایمر هنوز شناخته نشده است، البته برخی از عواملی که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد عبارتند از:
افزایش سن
سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری آلزایمر
آسیب‌دیدگی‌های شدید سر در گذشته
عوامل مربوط به سبک زندگی و عوارضی که به دلیل بیماری‌های قلبی عروقی ایجاد می‌شوند.
علائم
بیماری آلزایمر یک بیماری پیش‌رونده است که علائم آن به صورت تدریجی شروع شده و به مرور زمان و طی چندین سال شدید می‌شوند. این بیماری بر عملکردهای مختلف مغز تأثیر می‌گذارد. اولین علامت آلزایمر معمولاً مشکلات جزئی مربوط به حافظه است. با پیشرفت بیماری، مشکلات حافظه تشدید شده و علائم بعدی به وجود می‌آیند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
گیجی، سردرگمی و گم شدن در مکان‌های آشنا
اختلال در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی
اختلالات تکلمی و زبان
مشکلات مربوط به بیرون رفتن بدون کمک یا انجام فعالیت‌های خود مراقبتی
تغییرات شخصیتی مانند تبدیل‌شدن به فردی تهاجمی، پرتوقع و مشکوک
خطاهای حسی (شنیدن یا دیدن چیزهایی که وجود ندارند) و توهم (اعتقاد به چیزهایی که درست نیستند)
اختلالات خلقی یا اضطراب
مراحل بیماری آلزایمر
مرحله یک: بدون اخلال
در این مرحله، بیماری آلزایمر قابل تشخیص نبوده و مشکلات حافظه یا علائم دمانس قابل تشخیص نیستند.
مرحله دو: زوال بسیار خفیف
بیمار ممکن است مشکلات حافظه‌ای جزئی داشته باشد یا برخی چیزها را در اطراف منزل گم کند، البته نباید کاهش حافظه ناشی از افزایش سن را به عنوان آلزایمر شناسایی کرد.
مرحله سه: زوال خفیف
در این مرحله، بیمار از مشکلات شناختی و مشکلات حافظه رنج می‌برد. بیماران در مرحله 3 با بسیاری از موارد زیر مشکل دارند:
پیدا کردن لغت مناسب در هنگام صحبت کردن
به خاطر سپردن نام افراد جدید
برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی
افراد مبتلا به آلزایمر که در مرحله 3 قرار دارند، ممکن است اموال شخصی خود از جمله اشیای گران‌قیمت خود را گم کنند.
مرحله چهار: زوال متوسط
در این مرحله از آلزایمر، علائم بیماری آلزایمر مشهود می‌شوند. بیماران در این مرحله از بیماری مشکلات زیر را دارند:
مشکل در انجام محاسبات ساده
فراموش کردن خاطرات زندگی شخصی
اختلال در حافظه کوتاه‌مدت (برای مثال به یاد نمی‌آورند که صبحانه چه خورده‌اند)
مرحله پنج: زوال نسبتاً شدید
در مرحله پنجم بیماری آلزایمر، بیمار برای انجام کارهای روزمره خود به کمک نیاز دارد. افراد در این مرحله موارد زیر را تجربه می‌کنند:
گیجی و سردرگمی شدید
ناتوانی در یادآوری مسائل ساده مربوط به خود مانند شماره تلفن
مشکل داشتن در پوشیدن لباس مناسب
مرحله شش: زوال شدید
بیماران در مرحله ششم بیماری آلزایمر به مراقبت و نظارت مدام نیاز داشته و باید مراقبت‌های حرفه‌ای از آن‌ها به عمل آید.
مرحله هفت: زوال بسیار شدید
مرحله هفتم آخرین مرحله بیماری آلزایمر است. از آنجا که بیماری آلزایمر یک بیماری لاعلاج است، بیماران در این مرحله نزدیک به مرگ هستند. در مرحله هفتم بیماری آلزایمر بیماران توانایی خود را در واکنش به محرک‌های محیط و ارتباطی از دست می‌دهند.
تشخیص
نورولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب از روش‌ها و ابزار مختلفی برای کمک به شناسایی این که آیا فرد مبتلا به اختلالات حافظه ناشی از آلزایمر مبتلا است یا نه استفاده می‌کند که برخی از این روش‌ها عبارتند از:
از خود فرد، اعضای خانواده یا دوستان در مورد سلامت عمومی بیمار، سوابق بیماری‌های گذشته، توانایی بیمار در انجام امور روزمره و تغییرات رفتاری و شخصیتی بیمار سؤالاتی پرسیده می‌شود.
تست‌های حافظه، حل مسئله، توجه، شمارش و زبان از بیمار به عمل می‌آید.
آزمایش‌های پزشکی استاندارد مانند آزمایش خون و ادرار برای شناسایی علل احتمالی بیماری انجام می‌شود.
اسکن‌های مغزی انجام می‌شود که عبارتند از:
توموگرافی کامپیوتری (سی تی)
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی)
توموگرافی تابش پوزیترون (پت)
همچنین بخوانید:
زخم پای دیابتی چگونه درمان می‌شود و مراقبت های لازم کدامند؟
چگونه پف زیر چشم را از بین ببریم؟
درمان
بیماری آلزایمر درمان ندارد اما متخصص مغز و اعصاب داروهایی را تجویز می‌کند که می‌تواند برخی علائم را کاهش داده و سرعت پیشروی بیماری را کاهش دهد در برخی از افراد. داروهای جدید آلزایمر می‌تواند برای مدتی علائم مرتبط به حافظه و برخی تغییرات شناختی را کاهش دهند. دو نوع دارو که امروزه برای درمان علائم شناختی مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:
مهارکننده کولین استراز: این داروها سطح ارتباط بین سلولی که یک انتقال‌دهنده عصبی (استیلکولین) آن را تأمین می‌کند و با بیماری آلزایمر در مغز از بین می‌رود را تقویت می‌کند. اثر این دارو کم است. مسدودکننده‌های کولین استراز می‌توانند علائم عصبی مانند بیقراری یا افسردگی را کاهش دهند.
معمولاً مسدودکننده‌های کولین استراز عبارتند از دونپزیل (اریسپت)، گالانتامین (رازادین) و ریواستیگمین (اکسلون). مهم‌ترین عارضه جانبی این داروها عبارتند از اسهال، حالت تهوع، بی‌اشتهایی و اختلالات خواب. در برخی افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی، عوارض جانبی خطرناک و جدی عبارتند از کاهش نرخ ضربان قلب و بلوک قلبی.
ممانتین (نامندا): این دارو در سلول‌های شبکه ارتباطی مغز کار کرده و سرعت پیشرفت بیماری را در بیماری آلزایمر متوسط تا شدید کاهش می‌دهد. در برخی موارد این دارو همراه با مسدودکننده‌های کولین استراز تجویز می‌شود. عوارض جانبی این دارو عبارتند از یبوست، سرگیجه و سر درد
برخی مواقع داروهای دیگر مانند داروهای ضدافسردگی برای کنترل علائم رفتاری که به دلیل ابتلا به بیماری آلزایمر به وجود آمده‌اند تجویز می‌شوند.
پیشگیری
فعالیت فیزیکی داشته باشید و ورزش کنید.
تعاملات اجتماعی داشته باشید.
از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید.
به اندازه کافی بخوابید.
استرس را کنترل کنید.
ذهن خود را به روش‌های زیر تحریک کنید:
چیز تازه‌ای یاد بگیرید.
تمرین حفظ کردن را انجام دهید.
منبع: hospitalone
